Dat stomme schuldgevoel

Ken je dat stemmetje dat jou na het eten van die chocoladereep vertelt dat je ‘super stom bezig bent’?
Dat stemmetje ben jij. En daarmee praat je jezelf een schuldgevoel aan.

Food is emotion

Vaak al sinds je vroegste jaren wordt voeding gelinkt aan gevoel. Aan emotie. Een huilende baby zou zomaar honger kunnen hebben, en als je van je fiets viel kreeg je waarschijnlijk een snoepje ‘tegen de schrik’.

Het is dan ook niet vreemd dat we vandaag nog steeds emoties koppelen aan voeding. Toch is dit niet nodig, en kan dit zelfs erg vervelend zijn. Want je wil kunnen genieten van een avondje uit. Inclusief zes gangen diner (of all you can eat sushi). Toch?

‘The world of plenty’: eten en drinken is o-ve-ral. We hebben 24 uur per dag toegang tot voeding, snacks en sapjes en we maken er graag gebruik van.

We eten als we iets te vieren hebben, we eten als we verdrietig zijn, we eten als we alleen zijn en we eten als we samen zijn. Allemaal prima natuurlijk (tot op zekere hoogte), maar niet als jou dit keer op keer een rotgevoel geeft.

Ik ken zelfs voorbeelden van meiden die niet goed meer slapen na het eten van wellicht iets meer dan ze zich hadden voorgenomen, of meiden die een week van te voren al op zien tegen etentjes of verjaardagen omdat ze dan niet precies weten wat ze kunnen eten, en vooral bang zijn dat ze zich ‘laten gaan’. Met een flink schuldgevoel als gevolg.

Blacklist

Niet alleen koppelen we emotie aan voeding, we labelen ons eten ook graag als ‘goed’ en ‘slecht’. ‘Gezond’ en ‘ongezond’. We maken voor onszelf een soort ‘blacklist’ met daarop alle producten die we ‘ongezond’ vinden, en die we onszelf daarom verbieden te eten. Voor de een is die lijst langer dan voor een ander, maar bottomline is dat voeding die op die lijst staat, NIET mag worden gegeten.

Doen we dat toch, dan treedt al snel dat schuldgevoel op. Je voelt jezelf een zwakkeling omdat je iets hebt gegeten ‘wat verboden is’. En je had het jezelf nog wel zo beloofd, je zou ‘vanaf nu’ (of vanaf maandag) alleen nog maar voor ‘gezond’ eten kiezen.

‘Gezond’ of ‘ongezond’?

Maar heel even: wat is volgens jou gezond eten? Jouw lichaam ziet namelijk geen verschil tussen de (merk)namen die wij voeding geven. Je lichaam weet niet dat het stukje groen dat het binnenkrijgt ‘broccoli’ heet, en dat dat koekje ‘Oreo’ heet. Jouw lichaam splitst de voeding die jij eet grofweg in koolhydraten, eiwitten en vetten en bepaalt daarna wat het ermee doet.

Dat een stuk broccoli voedzamer is voor je lichaam dan een stuk chocola weet je wel, maar beide producten kun je prima eten (wederom: tot op zekere hoogte) en hoeven daarom geen van beiden op jouw lijst.

Het is echter verstandig om 80% van jouw inname te laten bestaan uit voeding die ‘goed is voor je lijf’. Dus eten dat voedzaam is, en genoeg vitaminen en mineralen bevat. Als die overige 20% van wat jij eet bestaat uit net wat minder goede voedingsstoffen, ach, life happens. Geen nood aan de man. Of vrouw.

Tips tegen schuldgevoel

Mijn advies? Haal de labels ‘goed’ en ‘slecht’ eens af van jouw voeding. Blijven denken in goed en fout zorgt vanzelf voor een schuldgevoel als je eens wat neemt wat in jouw hoofd als ‘fout’ staat beschreven. En eenmaal iets ‘fouts’ gegeten, gaat al snel over in ‘ach, dan maakt de rest van de dag ook niets meer uit’. Jawel. Dat is wel fout gedacht.

Bedenk wat je lichaam nodig heeft (en hoeveel) en handel daarnaar. Veel van mijn trainees werken met het bijhouden van hun voeding. Als die halve reep Tony’s in hun macro’s past, hoor je mij daar niet over. Als hun hele week bestaat uit halve repen Tony’s is het een ander verhaal.

Iets met #gedraagje.

Maar ook als je je voeding niet bijhoudt is het meer dan ok om jezelf af en toe eens iets lekkers te gunnen. Een stuk taart met je moeder in de stad onder het shoppen, een drankje met die vriendin die je al zo lang niet hebt gesproken of zomaar een avondje uit. Allemaal gezellige dingen, die je hopelijk ook zo ervaart. Laat zulke momenten niet overheersen door dat stemmetje in je hoofd.

Sta jezelf toe om af en toe iets te eten wat je écht lekker vindt. En als je dat dan doet, probeer er dan oprecht van te genieten.
Juist door iets relaxter te zijn met wat je wel of niet eet, doorbreek je jouw strenge voedingspatroon van ‘goed’ en ‘fout’ met dat stomme schuldgevoel als gevolg.

Want als iets gewoon ‘mag’, is het ook niets bijzonders meer. Toch?